Tương lai hoàn toàn nằm trong tay bạn. Do vậy,
tốt hơn là bạn nên khiến nó hoàn thiện hơn.
- Jodie Foster
Giáo sư dạy môn triết của tôi rất lập dị. Chiếc áo
khoác len dày đã sờn cùng cặp kính dầy cộm xệ
xuống tận chóp mũi, che gần hết khuôn mặt, càng làm
nổi bật vẻ bề ngoài bê bối của thầy.
Thỉnh thoảng thầy hay khai mào cuộc thảo luận về
các đề tài chẳng mấy ai quan tâm, đại khái như “Ý
nghĩa cuộc sống là gì?”. Phần lớn những cuộc thảo
luận đó không đi đến kết luận rõ ràng, nhưng cũng có
khi chúng gây tác động mạnh. Chẳng hạn như câu
chuyện tôi sắp kể ra đây.
- Em nào trả lời câu hỏi của thầy thì giơ tay lên -
thầy nói với cả lớp - Ai có thể kể về cha mẹ mình?
Mọi người đều giơ tay.
- Ai có thể kể về ông bà mình? - Khoảng ba phần tư
lớp giơ tay.
- Vậy em nào có thể kể về ông bà cố của mình? - Chỉ
hai trong số 60 sinh viên giơ tay.
- Giờ thì các em hãy suy nghĩ kỹ đi nào - thầy bảo -
Chỉ mới cách có hai thế hệ mà rất ít người biết cụ cố
mình là ai. Có thể các em từng thấy một bức ảnh cũ kỹ
phai màu được cất kỹ trong hộp thuốc lá mốc meo, hay
đã nghe kể một câu chuyện tiêu biểu về gia tộc mình,
và biết có người trong tổ tiên mình đã lội bộ năm dặm
đường để đến trường. Nhưng mấy người trong các em
thật sự biết tổ tiên của mình là ai, các cụ nghĩ gì, hãnh
diện, lo sợ hay mơ ước điều gì. Các em thử nghĩ xem.
Chỉ trong vòng ba thế hệ thôi mà các bậc tiền nhân đều
đã bị lãng quên. Vậy, liệu điều đó có xảy đến với các
em sau này không?
Để thầy nêu câu hỏi cụ thể hơn cho các em. Các
em thử tưởng tượng ra ba thế hệ sau mình. Lúc ấy
các em đã ra người thiên cổ lâu rồi. Chỗ các em ngồi
bây giờ sẽ là chỗ của các chít chắt. Liệu chúng có biết
gì về các em không? Hay là các em cũng sẽ chìm sâu
trong dĩ vãng?
Các em muốn cuộc sống của mình hiện thời sẽ là
dấu hiệu báo điềm xấu hay là tấm gương soi sáng cho
các thế hệ sau? Các em sẽ để lại di sản nào? Sự lựa chọn
hoàn toàn tùy thuộc vào quyết định của các em. Thôi
bây giờ lớp chúng ta nghỉ.
Nhưng không ai trong lớp chúng tôi đứng ngay dậy
và ùa về như mọi khi. Mọi người đều ngồi lại và suy
nghĩ về lời thầy nói.